Kompensacja Mocy Biernej

Większość odbiorców, których rachunki zawierają opłaty za moc bierną to firmy: sklepy, biurowce czy firmy produkcyjne (te, które używają dużych sieci kablowych, serwerów itd.). Pobór mocy biernej dotyczy także odbiorców indywidualnych, którzy założyli instalacje fotowoltaiczne lub wytwarzają energię za pomocą wiatraków. Związane jest to z instalacją liczników dwukierunkowych, które odczytują wartość mocy biernej. 

Sprawdź na swojej fakturze, czy nie ponosisz opłat za energię bierną.

Tak. Jest to możliwe dzięki zainstalowaniu urządzeń kompensacyjnych.
W zależności od rodzaju mocy biernej oraz specyfiki danego przedsiębiorstwa należy zastosować układ kompensacji wyposażony w odpowiednie elementy. Prawidłowa kompensacja powoduje ograniczenie lub brak kosztów za energię bierną.

W rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną ustalono dopuszczalny limit poboru mocy wyrażony jako tgφ [czyt.: tangens fi].¹

Wskaźnik ten, który jest stosunkiem mocy biernej do mocy czynnej i nie powinien przekroczyć wartości 0,4.
Jeśli, niezależnie od poziomu napięcia czy ilości pobranej mocy biernej, wskaźnik zostanie przekroczony, odbiorca energii będzie musiał liczyć się z opłatami na rzecz operatora sieci dystrybucji energii, a na rachunku za energię pojawi się opłata za moc bierną. 
Umowa może określić niższą wartość wskaźnika, jeśli ekspertyza to uzasadnia.

W przypadku, gdy tgφ jest mniejszy niż 0 mamy do czynienia z przekompensowaniem.
Zjawisko to pojawia się, gdy odbiorca dysponuje licznymi odbiornikami pojemnościowymi, np. rozległą siecią kablową, licznymi lampami LCD, zasilaczami UPS (np. do serwerów), ale także ponadwymiarową (źle dobraną) lub uszkodzoną baterią kondensatorów. Wtedy moc bierna pojemnościowa będzie wysoka, a efektem takiej sytuacji będzie zaburzenie mocy w sieci dystrybucyjnej.

Opłata za moc bierną, a dokładniej koszt ponadumownego poboru tej mocy, jest zależna od wielkości przekroczenia. Przekroczenie mocy biernej wyrażane jest w jednostkach kVar.

Dzieli się też na opłatę za moc bierną pojemnościową i opłatę za nadmierną moc indukcyjną. Wzory na obliczenie nadprogramowej mocy biernej zostały zawarte w rozporządzeniu¹. Opłata za nadwyżkę energii biernej pobranej liczona jest za pomocą średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku oraz współczynnika „k”, który jest skorelowany z mocą przyłącza:

• k WN = 0,50 – dla odbiorców przyłączonych do sieci wysokiego napięcia;
• k SN = 1,00 – dla odbiorców przyłączonych do sieci średniego napięcia;
• k nN = 3,00 – dla odbiorców przyłączonych do sieci niskiego napięcia.

Opłata za moc bierną pojemnościową jest iloczynem współczynnika „k”, ceny energii elektrycznej na rynku oraz energii biernej pojemnościowej pobranej przez odbiorcę w okresie rozliczeniowym.  

Właściwy dobór urządzenia kompensacyjnego dla danego punktu poboru energii elektrycznej jest bardzo ważny.
Podobnie jak właściwe zidentyfikowanie źródła nadmiernego poboru mocy biernej. Tylko wówczas możliwe jest szybkie odzyskanie poniesionych nakładów i właściwe oszczędzanie. Do kosztów samego urządzenia należy dodać koszty serwisu i ewentualnych napraw. Ale adekwatnie i optymalnie dobrane będzie służyło bezawaryjnie przez wiele lat. 

Dobór urządzenia do kompensacji mocy biernej w pierwszej kolejności należy zacząć od określenia warunków, w jakich będzie ona działać i zagrożeń, jakie można przewidzieć. Dopiero wówczas można sprecyzować moc urządzenia.

Dobór mocy urządzenia zależy od:

• rodzaju przedsiębiorstwa,
• rodzaju urządzeń pobierających energię elektryczną,
• warunków środowiskowych,
• ewentualnej sezonowości lub zmianowości pracy urządzeń,
• planów rozwoju, zakupu kolejnych urządzeń, zwiększania poboru mocy.

W tym celu niezbędne jest przeprowadzenie profesjonalnego audytu energetycznego. Na jego podstawie specjaliści są w stanie dobrać właściwe urządzenie do kompensacji mocy biernej. 

Montaż nie wymaga zgody dostawcy energii elektrycznej.
Baterie nie powodują przekłamań w pomiarze zużycia. Są także zautomatyzowane, nie wymagają obsługi, a jedynie okresowych konserwacji.